มังคุด เป็นไม้ยืนต้นสูง 10-12 เมตร ทุกส่วนมียางสีเหลือง ใบเดี่ยว ดอกเดี่ยวหรือเป็นคู่ออกที่ซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ผลเป็นผลสด ค่อนข้างกลมเปลือกนอกค่อนข้างแข็ง แก่เต็มที่จะมีสีม่วงแดง เนื้อในสีขาวฉ่ำน้ำและอาจมีเมล็ดอยู่ ในเนื้อผลได้ มังคุดมีพันธุ์พื้นเมืองเพียงพันธุ์เดียวแต่ถ้าปลูกต่างบริเวณกันอาจมีความผันแปรได้ ในประเทศไทยจะพบความแตกต่างระหว่างมังคุดในแถบภาคกลางกับมังคุดปักษ์ใต้ เชื่อว่าผลไม้ชนิดนี้มีถิ่นกำเนิดในหมู่เกาะซุนดาและหมู่เกาะโมลุกกะและยังเป็นผลไม้ที่นิยมอย่างมากในแถบเอเชีย ได้รับการขนานนามว่าเป็น “ ราชินีแห่งผลไม้ ”